پژوهش کتاب

مطالعۀ انواع کتاب در یک­سال گذشته

پژوهش شورای فرهنگ عمومی در سال 89 نشان می‏ دهد اولویت مطالعه در بین مردم به ترتیب قرآن و ادعیه 18.3درصد؛ رمان و داستان 14.8 درصد؛ دینی به جز قرآن و ادعیه 13.5درصد؛ تاریخ 13درصد؛ شعر12.7درصد؛ روانشناسی و تربیتی 12.3درصد بوده است. حال آنکه طبق مطالعات سال 92 و نظرسنجی از بازدیدکنندگان بیست و ششمین نمایشگاه کتاب رمان و داستان (بزرگسالان) با 14.79درصد بیشترین اولویت را برای مطالعه بین بازدیدکنندگان داشته است. همچنین طبق این نتایج ذائقه مطالعۀ مردم به سوی حوزه‏های مطالعاتی روانشناسی و تربیتی (11.17درصد)؛ شعر (10.29درصد)؛ تاریخ (9.22درصد) تغییر یافته است. 

انگیزه خرید کتاب و انگیزه بازدید از نمایشگاه

نتایج بدست آمده در سال 92 نشان می­ دهد به طور کلی انگیزة پاسخگویان از خرید کتاب در وهله اول مطالعه (63.5درصد) می‏ باشد. رفع نیازهای آتی (18.9درصد)؛ رفع رجوع بعضی از موارد و مسایل در موقع نیاز مانند هدیه دادن (12.3درصد)؛ تکمیل کتاب­های کتابخانه شخصی (4.5درصد) و سایر موارد (0.8درصد) از دیگر انگیزه‏ های خرید کتاب است.

در خصوص شیوه تهیه کتاب‏ها نیز ذکر این نکته ضروری است که بیش از یک سوم پاسخگویان (38.85درصد) کتاب‏های خود را از کتابفروشی­ ها و 21.93درصد از نمایشگاه کتاب تهیه کرده‌اند. کتابخانه عمومی، کتابخانه محل تحصیل، دوستان و آشنایان و خرید اینترنتی کتاب به ترتیب از دیگر شیوه‏ های تهیه کتاب بوده است. حال آنکه مطالعه شاخص‏ های فرهنگ عمومی نشان می‏ هد شیوه‏های تهیه‏ کتاب به ترتیب دوستان و آشنایان، کتابفروشی، کتابخانه عمومی و کتابخانه محل تحصیل بوده است. این آمار نشان‏ دهنده این است که در سالهای بعد مردم ترجیح داده‏اند که برای تهیه کتاب پول پرداخت کرده و کتاب را خریداری‏ کنند. چه آنکه شیوه تهیه کتاب در سال 89 نشان می‏ دهد مردم بیشتر تمایل به امانت گرفتن کتاب داشته‏ اند تا خرید کتاب.

در تحلیل این تغییر رفتار و اولویت دوم قرار گرفتن ِ »نمایشگاه« در شیوه تهیه کتاب، می‏ توان به چرایی و انگیزه حضور بازدیدکنندگان نیز اشاره کرد. نتایج سال 92 نشان می‏ دهد بیشترین انگیزة شرکت در نمایشگاه به ترتیب به خرید کتاب­های درسی و کمک­درسی با 60.9درصد، استفاده از تخفیف­ های نمایشگاه (52.4درصد)، بالا بودن قیمت کتاب بطور معمول خارج از نمایشگاه (49.2درصد) و عدم دسترسی مناسب به کتاب در طول سال (49.2درصد) اختصاص داشته است. تمایل به خرید کتاب در سال 92 نسبت به سال 89 باوجود تغییر وضع اقتصادی و سختی‏ های ناشی از آن برای اکثریت جامعه که در سطح متوسط درآمدی قراردارند، نشان می‏ دهد که انگیزه استفاده از تخفیف‏ها در نمایشگاه و گرانی کتاب در خارج از نمایشگاه مهمترین عامل برای خرید از نمایشگاه و شرکت در آن محسوب می‏ شود.

ادامه دارد ...